La Bằng hôm nay là một trong những vùng chè đặc sản nổi tiếng của tỉnh Thái Nguyên với diện tích khoảng 400ha, thế nhưng ít ai biết rằng mới chỉ hơn một thập kỷ về trước cái tên “Chè La Bằng” (Đại Từ) hoàn toàn lạ lẫm với người tiêu dùng. Đó là cả một hành trình dài mà Hợp tác xã (HTX) chè La Bằng đóng vai trò dẫn dắt dưới sự chỉ huy của người “thuyền trưởng” là bà Nguyễn Thị Hải Chủ tịch HĐQT - Giám đốc HTX.

Nằm cách trung tâm huyện Đại Từ khoảng 12 km, được thiên nhiên ưu đãi về thổ nhưỡng, khí hậu nên chè ở La Bằng có hương vị đặc trưng riêng và hiếm nơi nào có được. Phần lớn người dân trong xã mưu sinh nhờ cây chè. Chè La Bằng được phân bố ở 9/9 xóm, nhưng tập trung nhiều nhất tại các xóm La Cút, La Nạc, Rừng Vần, Tân Sơn và Đồng Đình... Thế nhưng, nhiều năm trở về trước, cũng giống như bao vùng trồng chè khác, chè La Bằng chẳng được mấy ai biết tiếng, biết tên. Sản phẩm làm ra giá bán bấp bênh và chủ yếu cũng chỉ được tiêu thụ ở những chợ truyền thống, nhạt nhòa và dễ lẫn lộn với các sản phẩm chè ở các vùng đất khác.

Là người sinh ra và lớn lên ở địa phương, trực tiếp trồng, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm chè La Bằng, hơn ai hết tôi thấu hiểu những khó khăn của Chè La Bằng và cũng như bao người làm chè La Bằng khác, tôi khao khát đưa chè La Bằng lên “bản đồ” các vùng chè có tiếng của tỉnh. Nghĩ là làm, năm 2006 Hợp tác xã chè La Bằng được thành lập. Qua quá tình phát triển cho đến nay Hợp tác xã Chè La bằng đã góp phần vào việc đi đầu trong công cuộc xây dựng, quảng bá thương hiệu chè La Bằng, qua đó giúp thương hiệu chè La Bằng ngày càng có tiếng trên thị trường. Mỗi bước đi của HTX là mỗi dấu quan trọng trong việc góp phần vào sự phát triển chung của địa phương. Một trong những dấu ấn quan trọng nhất là HTX đã từng bước thay đổi tư duy sản xuất của người làm chè, từ chỗ thủ công, mạnh ai nấy làm sang áp dụng sản xuất chè theo tiêu chuẩn VIETGAP, theo hướng hữu cơ.

Nhớ lại ngày mới thành lập HTX, HTX Chè La Bằng đi vào hoạt động từ năm 2006. Khi mới thành lập, HTX có 13 thành viên. Với tôi, sản xuất ra sản phẩm có chất lượng không chỉ mang lại hiệu quả cho HTX mà còn vì sức khỏe của cộng đồng. Bởi vậy, năm 2007 tôi đã mạnh dạn đề xuất với Hội đồng quản trị HTX hướng dẫn thành viên sản xuất, chế biến sản phẩm chè từ sản xuất thủ công, theo quy trình thông thường sang áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, áp dụng đúng các quy trình kỹ thuật từ việc chăm sóc, chế biến, bảo quản chè. Tuy nhiên thời gian đầu chúng tôi gặp rất nhiều những khó khăn vì phần lớn bà con sản xuất đều tự phát, nhận thức và trình độ còn hạn chế nên việc ghi chép các quy trình kỹ thuật chưa được bài bản, chưa thấy được hiệu quả khi áp dụng các quy trình theo tiêu chuẩn VietGap. Thấy rằng để thuyết phục bà con việc cần làm đó là cho bà con thấy được hiệu quả thực tế, do đó tôi cùng với một số hộ gia đình là thành viên trong HTX đã thực hiện sản xuất chè theo đúng quy trình VietGap và đã thu được những thành quả nhất định. Đó là sản phẩm sản xuất ra đã được các tổ chức, người tiêu dùng đánh giá cao, số lượng sản phẩm làm ra tiêu thụ nhanh hơn, giá cao hơn sản phẩm sản xuất thông thường dẫn tới thu được nhiều lợi nhuận hơn và quan trọng hơn cả đó là đảm bảo không bị ô nhiễm môi trường sống, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Từ đó, bà con đã tích cực tham gia các lớp tập huấn về kinh nghiệm sản xuất chè theo quy trình sản xuất chè sạch, an toàn. Vì vậy mà số diện tích sản xuất chè sạch tại địa phương ngày càng tăng lên.

Với những nỗ lực không ngừng và những thành quả đạt được đó, năm 2015 HTX chè La Bằng đã được Trung tâm kiểm định chất lượng giống và vật tư nông nghiệp cấp giấy chứng nhận sản phẩm sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGap. Đến năm 2018 có 26 hộ gia đình trong xóm đã được cấp giấy chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGap. Sang năm 2019, HTX đã có phương án kinh doanh “xây dựng mô hình HTX hoạt động hiệu quả theo chuỗi giá trị sản phẩm chè hữu cơ”. Tổng số hộ ký hợp đồng liên kết sản xuất chè hữu cơ là hơn 100 hộ. Nhờ đó mà chất lượng sản phẩm chè của HTX đã được nhiều người lựa chọn tin dùng, giá trị ngày càng được nâng lên.

Bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm, bà còn đặc biệt chú trọng việc cải tiến mẫu mã, bao bì sản phẩm đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Do đó sản phẩm chè của HTX chè La Bằng cung cấp ra thị trường không chỉ đa dạng về hình thức, mẫu mã mà chất lượng luôn luôn được đảm bảo, được người tiêu dùng trong nước cũng như bạn bè quốc tế đánh giá cao. Sản phẩm chè của La Bằng khi tham gia các cuộc thi tại Lễ hội trà của Tỉnh Thái Nguyên đều đạt những giải thưởng cao (Đạt giải Giải vàng về chất lượng chè và văn hóa Trà việt năm 2009; 2011; 2015. Sản phẩm “Đinh tâm trà hộp tre 100gr” và “Đinh tâm trà hộp tre 300gr” là hai sản phẩm của HTX đã vinh dự được văn phòng Chính phủ lựa chọn làm quà tặng cho các Nguyên thủ Quốc gia tại các Hội nghị APEC năm 2017. Ngoài ra HTX còn có những sản phẩm tiêu biểu như “Thanh Hải trà 300gr và 500gr”, “Đinh tâm trà” cũng đã được người tiêu dùng đánh giá cao. Sản phẩm “Thanh Hải Trà” được được bình chọn là sản phẩm Công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia - Năm 2019 do Cục Công thương địa phương cấp, đạt sản phẩm OCOP 4 sao. 2 sản phẩm “Đinh tâm trà”, “Trà La Bằng” đạt sản phẩm OCOP 3 sao, sản phẩm Công nghiệp nông thôn cấp khu vực năm 2020.

Bên cạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh, tôi cùng với Ban quản trị HTX còn luôn quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần cho xã viên và người lao động. Xây dựng quy chế hướng tới khuyến khích người lao động phấn đấu, vươn lên. Hàng năm đều tổ chức đi tham quan nghỉ mát; thăm hỏi kịp thời các thành viên, người lao động khi ốm đau, hoạn nạn, hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn về kinh tế, …. Ngoài ra, HTX còn tạo điều kiện cho các lao động trong hợp tác xã đi đào tạo chuyên môn nghiệp vụ, sau đó về phục vụ cho HTX. Cùng với đó, hàng năm HTX chè La Bằng luôn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, công tác nhân đạo từ thiện, giúp đỡ các đối tượng trên bàn có hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ đồng bào bị thiên tai lũ lụt, ủng hộ quỹ chất độc màu da cam, đóng góp xây dựng quỹ vì người nghèo, ủng hộ đồng bào bị bão lụt, ủng hộ quỹ đền ơn đáp nghĩa, ủng hộ chương trình xây dựng và bảo vệ biển đảo...

Với những nỗ lực không mệt mỏi đó, HTX và tôi đã vinh dự nhận được nhiều Bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương như: Bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong công tác hội và phong trào phụ nữ tỉnh Thái Nguyên nhiệm kỳ 2011 - 2016, Bằng Khen đã có thành tích xuất sắc trong phong trào “Phát triển kinh tế tập thể tỉnh thái Nguyên” năm 2016, Bằng khen đã có thành tích trong phát triển kinh tế tập thể, giai đoạn 2012 - 2017, Đã có thành tích xuất sắc trong công tác phát triển Hiệp hội Làng nghề Việt Nam nhiệm kỳ III (2012 - 2017), Bằng khen của Thủ tướng chính phủ Tặng Đã có thành tích xuất sắc trong sản xuất kinh doanh góp phần phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Thái Nguyên năm 2018, Bằng khen của bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam tặng đã có Thành tích bảo tồn và phát triển Làng nghề truyền thống góp phần phát triển nông nghiệp nông thôn Việt Nam năm 2019. Bằng khen của Chủ tịch Trung ương Hội nông dân Việt nam tặng đã có thành tích xuất sắc trong lao động, sản xuất và xây dựng nông thôn mới, góp phần xây dựng giai cấp nông dân và Hội nông dân Việt Nam Vững mạnh năm 2020, Danh hiệu Nông dân xuất săc Việt Nam năm 2020, Phong tặng Danh hiệu nghệ nhân chế biến chè năm 2020./.

HTX CHÈ LA BẰNG